Moeite met ChatGPT? Doe een managementcursus
💡 Hoe situationeel leiderschap je helpt om AI beter te begrijpen en benutten
Taalmodellen zoals ChatGPT zijn razend slim—of zo lijkt het. Maar wie ze blind vertrouwt, loopt vroeg of laat tegen fouten en verzinsels aan. “Hallucinaties,” noemen we dat. Frustrerend? Misschien. Vermijdbaar? Absoluut.
Het werken met AI voelt vaak als het begeleiden van een stagiair die vol zelfvertrouwen begint, maar nog niet weet wat hij niet weet. Dit is de fase van onbewust onbekwaam – een bekend principe uit het leerproces (dat vaak onterecht aan Maslow wordt toegeschreven). Een stagiair in deze fase heeft heldere begeleiding nodig. En een taalmodel? Precies hetzelfde.
In mijn jaren als manager heb ik talloze onervaren medewerkers gecoacht en zag ik hoe situationeel leiderschap het verschil maakt. Dat inzicht veranderde compleet hoe ik met AI omga. Toch merk ik dat mensen zonder deze managementervaring vaak worstelen met taalmodellen. Ze verwachten een alleswetende assistent en raken gefrustreerd als het model uit de bocht vliegt.
Wil je betere resultaten uit AI halen? Behandel het als een stagiair: met duidelijke opdrachten, slimme controlevragen en gerichte feedback.
Stap 1: Herken de fase – het taalmodel is onbewust onbekwaam
Een stagiair die onbewust onbekwaam is, denkt vaak dat hij het wel snapt—tot hij wordt geconfronteerd met fouten. Een taalmodel werkt net zo. Het klinkt overtuigend, maar dat betekent niet dat het klopt.
💡 Mijn aanpak:
✔️ Ga er niet vanuit dat het taalmodel “alles weet”—zie het als een assistent die jouw sturing nodig heeft.
✔️ Geef instructies alsof je een nieuwe medewerker inwerkt: helder, gestructureerd en zonder aannames.
Stap 2: Geef haarscherpe instructies
In mijn tijd als manager merkte ik dat vage instructies leiden tot teleurstellende resultaten. Vraag een stagiair om “een rapport te maken” en je weet nooit wat je krijgt. Maar geef een duidelijke briefing en de kans op een goed resultaat stijgt enorm.
💡 Vertaling naar taalmodellen:
❌ Slecht: “Vertel iets over marketing.”
✅ Beter: “Geef een beknopt overzicht van de nieuwste trends in digitale marketing voor B2B-bedrijven in 2025.”
🔹 Extra tip: Geef altijd context. Net zoals een stagiair beter presteert met achtergrondinformatie, geldt dat ook voor AI.
Stap 3: Stel slimme controlevragen
Stagiairs maken fouten zonder het door te hebben. Daarom stelde ik altijd vragen als: “Waarom heb je dit zo gedaan?” of “Kun je dit in eigen woorden uitleggen?” Niet om te pesten, maar om te checken of ze het écht begrepen.
💡 Hoe je dit toepast bij een taalmodel:
🔹 Vraag om uitleg: “Hoe ben je tot deze conclusie gekomen?”
🔹 Controleer consistentie: “Kun je dit in drie kernpunten samenvatten?”
🔹 Stel je vraag opnieuw, net iets anders geformuleerd. AI presteert vaak beter na een herhaling.
Stap 4: Geef feedback en stel grenzen
Een stagiair die nooit feedback krijgt, blijft fouten maken. Bij AI is dat niet anders.
🛠 Praktisch voorbeeld:
✅ Als het model een goed antwoord geeft: “Dit is precies wat ik zoek. Kun je een concreet voorbeeld toevoegen?”
⚠️ Als het fout zit: “Dit bevat aannames die niet kloppen. Kun je dit opnieuw formuleren met alleen feitelijke bronnen?”
Door feedback te geven en grenzen te stellen, kun je een taalmodel trainen om beter voor jou te werken.
Waarom veel mensen AI verkeerd gebruiken
Mensen zonder managementervaring verwachten vaak dat AI “gewoon werkt.” Maar AI is géén magische alwetende assistent. Zonder sturing, zonder instructies, zonder controle? Dan krijg je ruis.
Ik zie dit keer op keer gebeuren. Ze raken gefrustreerd omdat de tool niet levert wat ze willen—maar eigenlijk gebruiken ze het verkeerd. Een taalmodel heeft leiderschap nodig.
Samengevat: zo haal je meer uit ChatGPT (en andere AI-tools)
✅ Herken de beperkingen: Taalmodellen zijn onbewust onbekwaam—jij moet de leiding nemen.
✅ Wees expliciet: Duidelijke instructies geven voorkomt misinterpretaties.
✅ Controleer actief: Stel controlevragen en check of het antwoord consistent is.
✅ Bied feedback: Laat het model weten wat goed is en wat beter kan.
Net zoals een stagiair kan uitgroeien tot een waardevolle collega met de juiste begeleiding, kun je van een taalmodel een onmisbare partner maken. Maar dat vraagt om leiderschap.
Dus, wil je betere resultaten met AI? Doe een managementcursus. Of stel jezelf simpelweg de vraag: Hoe zou ik een stagiair in deze situatie begeleiden? De rest volgt vanzelf. 🚀